hoe begin je een sinterklaas gedicht
Begin met een provocerende zin
Denk aan de persoon voor wie je het gedicht gaat schrijven. Heeft hij of zij iets grappigs, spannends of interessants gedaan dit jaar? Kun je daar op de één of andere manier de draak mee steken in je eerste zin?
Denk nog niet verder dan de eerste zin, dat geeft je meer vrijheid. Je hoeft ook niet spitsvondig te zijn. Vaak kun je met de toon waarop je de zin schrijft al veel bereiken.
Stel dat ik een sinterklaasgedicht zou schrijven voor mijn goede vriend Tim van den Berg. Hij heeft net een kinderboek geschreven. Als ik die informatie wat stellig of spottend opschrijft, ontstaat er vanzelf een opening voor een grappig Sinterklaasgedicht.
Tim moest zo nodig een boek schrijven.
of:
Tim is nu kinderboekenschrijver, hij ziet zichzelf al bij Jinek zitten als bestsellerauteur
Stap 2: Hoe begin je een sinterklaasgedicht? Bedenk eerst rijmwoorden en maak je niet druk om de inhoud
Laat de inhoud van het gedicht even los. Welke woorden kun je allemaal bedenken die rijmen op het laatste woord in de zin?
Laat je gedachten volledig de vrije loop. Bepaal de inhoud van de volgende zin puur op basis van de rijmwoorden die in je opkomen. Dat klinkt misschien gek, maar veel dichters werken op dezelfde manier. Zo schrijft Ellen Deckwitz in haar boek Zo word je een geweldige dichter
(…) feit blijft dat rijm je dwingt bepaalde woorden te gebruiken, en je daardoor op nieuwe inzichten kan brengen. Dus als je vastzit: ga eens rijmen. Het stuurt je denken in een andere richting.
Bij het schrijven van Sinterklaasgedichten kom ik met deze methode inderdaad nooit vast te zitten. Hoe ga ik te werk? Neem de eerste voorbeeldzin van mijn sinterklaasgedicht voor Tim (Tim moest zo nodig een boek schrijven). Hier moet ik rijmwoorden bedenken op schrijven. Dat is niet zo moeilijk: wijven, lijven, kijven, vijven, blijven, drijven.
Bij de tweede voorbeeldzin (over aan tafel zitten bij Jinek als bestsellerauteur) is het ook niet heel lastig. Bestsellerauteur rijmt op: geur, keur, sleur, deur, humeur, steur.
Als ik meer bijzondere woorden wil, raadpleeg ik het online rijmwoordenboek van Van Dale of het geweldige rijmwoordenboek van Jaap Bakker. Daar vind ik een paar rijmwoorden waar ik zelf niet op was gekomen: malheur, jongleur poseur. Genoeg munitie voor een grappig sinterklaasgedicht.
Wil je tips van een echte dichter voor rijmwoorden in je sinterklaasgedicht? Lees dan dit verhaal over de methode van Ellen Deckwitz
Stap 3: Origineel sinterklaasgedicht schrijven? Laat rijmwoorden je inspireren tot een tweede zin
Loop deze rijmwoorden in je hoofd na, en kijk of ze je inspireren tot een tweede zin. Sommige woorden doen je waarschijnlijk meteen denken aan iets dat van toepassing is op je onderwerp (de persoon waarvoor je het sinterklaasgedicht schrijft).
Bij het rijmwoord ‘blijven’, moet ik denken aan ’thuisblijven’ Daar zie ik een link met Tim. Hij baalde flink toen zijn kinderen in de lockdown niet naar school konden. Hij kon daardoor minder tijd aan zijn boek besteden.
Tim moest zo nodig een boek schrijven
Maar toen zei Rutte opeens: alle kinderen moeten thuisblijven
Maar een rijmwoord kan je ook op een idee brengen voor een tweede zin die inhoudelijk goed aansluit op de eerste. Bij ‘drijven’, denk ik bijvoorbeeld meteen aan de uitdrukking ‘talent komt bovendrijven’. Die uitdrukking past prima.
Tim moest zo nodig een boek schrijven.
Hij dacht: talent, dat komt toch vanzelf bovendrijven?
Of misschien sla je een richting in die je helemaal niet had verwacht door een inspirerend rijmwoord.
Bij het woord ‘poseur’ schiet me een nieuwe manier te binnen waarop ik Tim belachelijk kan maken.
Tim is nu kinderboekenschrijver, hij ziet zichzelf al bij Jinek zitten als bestsellerauteur
Vanaf nu gaat hij vast whiskey drinken, want diep van binnen is elke schrijver een poseur
Stap 4: Goed sinterklaasgedicht schrijven? Kies een richting
Na de eerste twee zinnen is het langzamerhand tijd om een thema te kiezen in je gedicht. Dat gaat vaak vanzelf. Door de provocerende toon en de rijmwoorden die je kiest, krijgt je gezicht vanzelf een richting.
In het eerste voorbeeld zou ik bijvoorbeeld verder gaan op het thema dat de kinderen van Tim het schrijven onmogelijk maken.
Tim moest zo nodig een boek schrijven
Maar toen zei Rutte opeens: alle kinderen moeten thuisblijven
Onmiddellijk kwam het schrijfwerk van Tim in de knel
Een luier hier, een huilend kind daar, je kent het wel
In het andere gedicht zou ik uitkomen bij het thema Tim als wannabe-bestsellerschrijver
Tim is nu kinderboekenschrijver, hij ziet zichzelf al bij Jinek zitten als bestsellerauteur
Vanaf nu gaat hij vast whiskey drinken, want diep van binnen is elke schrijver een poseur
Dat werpt de vraag op: is Tim voor een toekomstige beroemdheid niet wat te gewoon?
De Sint bromde: hij heeft een zonnebril nodig, zoals Paul van Loon
Stap 5: Denk vooruit, bedenk rijmwoorden bij je ingevingen
Zodra je een thema hebt, krijg je waarschijnlijk meer ingevingen voor grappen in je gedicht. Probeer nu vooruit te denken. Zoek een woord dat rijmt op een sneer die je in de volgende zin wil uitdelen.
Met Tim heb ik het laatst gehad over zijn schrijversimago, en dat hij een handelsmerk nodig heeft, zoals de zonnebril van Paul van Loon. Daar zocht ik rijmwoorden bij als: toon, boon en gewoon. Dat laatste woord kon ik gemakkelijk in de derde zin verwerken, zodat ik in zin vier met ‘de zonnebril van Paul van Loon’ kon komen.
Verder weet ik dat Tim één van zijn kinderen graag naar de tekenfilmserie Paw Patrol laat kijken. Hij kan dan rustig werken. Ook dat kan ik op die manier in het gedicht verwerken. Paw Patrol rijmt op ‘bol, bol, lol, vol’. Bij dat laatste woord denk ik aan ‘de maat is vol’. Nu heb ik alweer twee zinnen met een grapje.
Tim moest zo nodig een boek schrijven
Maar toen zei Rutte opeens: alle kinderen moeten thuisblijven
Onmiddellijk kwam het schrijfwerk van Tim in de knel
Een luier hier, een huilend kind daar, je kent het wel
Gelukkig had hij één escape, soms zei hij: nu is de maat vol
Dan hypnotiseerde hij de kleinste met een aflevering van Paw Patrol.
Stap 6 – Geef jezelf de ruimte om van onderwerp te veranderen
Een sinterklaasgedicht hoeft niet consequent te zijn. Je kunt halverwege best van thema wisselen als je geen inspiratie meer hebt. Of misschien krijg je door een bepaald rijmwoord een grappige ingeving die niets met de rest van het gedicht te maken heeft.
Denk nog eens aan wat de bekende dichter Ellen Deckwitz zegt in haar boek Zo word je een geweldige dichter.
Dus als je vastzit: ga eens rijmen. Het stuurt je denken in een andere richting.
Het woord ‘betalen’ in onderstaande regels zette mij aan het denken. Het rijmt op ‘van stal halen’. En dat herinnerde me aan Tim’s oude bijnaam Budget-Tim.
Ik ben ooit met hem naar Zuid-Afrika geweest, en daar draaide hij elk dubbeltje drie keer om. Zo zette hij graag zijn tent op in de achtertuin van hostels, zodat hij goedkoper kon overnachten. Door een bruggetje van de zin over schoolgeld betalen naar ‘Budget Tim’, krijgt mijn gedicht een andere wending. Op die zuinigheid kan ik nog even doorgaan.
Gelukkig had hij één escape, soms zei hij: nu is de maat vol
Dan hypnotiseerde hij de kleinste met een aflevering van Paw Patrol
Tja Tim, als je ze de hele dag voor de tv zet hoef je nooit meer schoolgeld te betalen
En dan kunnen we je oude bijnaam ‘Budget Tim’ weer van stal halen
Stap 7: Eindig met de beste grap of je cadeau (of allebei)
Als je bovenstaande stappen volgt, heb je binnen een halfuur gegarandeerd een gedicht. Bewaar de beste grap voor het laatst, of zorg ervoor dat de laatste regel in je rijm een hint is naar het cadeau. Dan eindigt je gedicht met een lach, of met een vleugje mysterie.
Iemand die altijd ‘vergeet’ om gedichten te maken bij surprises, zou je bijvoorbeeld een rijmwoordenboek cadeau kunnen geven.
Sint weet: gedichten maken is niet jouw sterkste punt
Daarom geef ik je een boek waar je wél iets mee kunt
Het gedicht voor Tim zou bijvoorbeeld zo kunnen eindigen, met een beetje mysterie over het cadeau.
De Sint zal je helpen, dit cadeau hoef je in ieder geval niet zelf te betalen
Maar of je vrouw met de inhoud zo blij is: nee, zij zal hier waarschijnlijk van balen.
